Projekt „Obecni, nieobecni, przyszli…”

Cykl artystycznych etiud filmowych pod wspólnym tytułem „Obecni Nieobecni Przyszli” to próba zrozumienia kulturowego, społecznego, historycznego i ekologicznego fenomenu Dolnego Śląska. Krainy, w której zachwycający pejzaż naturalny uzupełnia niezwykłość architektury i niejednoznaczność ludzkiej obecności na przestrzeni ostatnich stu lat.

Filmy starają się odnotować zjawisko, które badacze dziejów, socjolodzy czy artyści (nie tylko ci tworzący bezpośrednio na Dolnym Śląsku) nazywają „nieswojością”. W metaforyczny sposób obrazy odmalowują przemijanie żywiołów niemieckiego i polskiego, ich przenikanie, trudną koegzystencję i wciąż niedoskonałą pamięć. Tę ostatnią dokumentują w naszym cyklu dwa zdegradowane, zrujnowane obiekty: dawne sanatorium w Barcinku (Berthelsdorfie) i pozostałości kościoła i cmentarza ewangelickiego w Miłkowie (Arnsdorfie). O wymagającej wciąż troski i edukacji dolnośląskiej przyrodzie świadczą w filmach obrazy zarejestrowane nad rzeką Bóbr (zdjęcia wykonane tuż po powodzi z września 2024) oraz w zaśmiecanym i niszczonym dawnym kamieniołomie w Radomicach niedaleko Wlenia.

Eksperymentalną częścią projektu są materiały wideo wykonane z udziałem sztucznej inteligencji. Wnoszą one w filmy realizowane w sposób „tradycyjny” nie tylko element artystycznego niepokoju. Również sygnalizują nieprzewidywalność rozwoju technologii i wirtualnej rzeczywistości, które tak błyskawicznie dzisiaj wdzierają się w twórczość we wszelkich dziedzinach.

Autorem koncepcji i reżyserem cyklu „Obecni Nieobecni Przyszli” jest Rafał Kotomski. Autorem zdjęć – Paweł Kasterski. Autorem muzyki – Żenia Betliński. We wszystkich odcinkach wystąpili aktorzy Teatru Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim – Marta Karmowska i Bartosz Bandura. W każdym z sześciu filmów wykorzystano – w formie inspiracji – wiersze dolnośląskich poetów: Anny Zelenay, Mariana Jachimowicza, Bogusława Kierca i Miłosza Kamińskiego. Zdjęcia wykonano we wrześniu i październiku 2024 w Jeleniej Górze i okolicach.

youtube.com/@ObecniNieobecniPrzyszli